Op de agenda voor de clubavond van 2 oktober stond zwart-witfotografie als 'bespreekonderwerp'. Veel van onze clubleden laten regelmatig foto's in zwart-wit zien, meestal gaat het dan om foto's die omgezet zijn van een kleurenfoto.
We wilden daar eens nader op ingaan: hoe pak je dit aan? En voor welke soort foto's is zwart-wit een goede keuze en voor welke wat minder?
Zwart-witfotografie is nog steeds ontzettend populair. In de begintijd van de fotografie en ook nog decennia daarna waren zwart-witfoto's de standaard. Hoewel de eerste kleurenfoto al in 1860 werd gemaakt, werden de eerste kleurenfoto’s voor consumenten pas rond 1960 gemaakt. Maar ook lange tijd daarna werd er nog veel op zwart-witfilm gefotografeerd, wellicht omdat kleurenafdrukken in die eerste periode vrij duur waren. Mensen waren gewend aan het fotograferen in zwart-wit en zeker als men zelf foto's wilde afdrukken in een doka, was dat met zwart-witfilm nog een stuk makkelijker. Maar tevens uit artistiek oogpunt waren en zijn zwart-witfoto's vaak erg geliefd.
Inmiddels worden de meeste foto's in kleur gemaakt, maar dankzij de ontwikkeling van de digitale fotografie hoeven we niet meer van te voren te kiezen of we in zwart-wit of kleur fotograferen. De meeste clubleden kiezen ervoor om de foto inderdaad achteraf vanaf kleur om te zetten naar zwart-wit, hoewel veel camera's ook meteen zwart-witbeelden af kunnen leveren. Met conversie achteraf heb je echter nog wat meer mogelijkheden om de foto aan te passen.
(Noot: officieel wordt 'zwart-wit' ook wel 'monochroom' genoemd, maar in het dagelijks taalgebruik is 'zwart-wit' meer ingeburgerd)
Onze clubleden hadden voor dit onderwerp een aantal foto's aangeleverd in zwart-wit en sommige daarvan ook in de originele kleurenversie. Zoals een beetje te verwachten viel, liepen de meningen erover soms wat uiteen! Van een aantal foto's werd de zwart-witversie het mooist gevonden, van andere foto's bleek eigenlijk toch de kleurenversie sprekender te zijn. En bij enkele foto's werden beide versies gewaardeerd.
In dit artikel laten we daarvan een aantal voorbeelden zien.
De foto boven dit stukje werd gemaakt door Miranda; hieronder laten we deze nog een keer zien met de kleurenversie ernaast:
De zebra's zijn natuurlijk van zichzelf al zwart-wit en in de kleurenversie zit ook niet heel veel kleur. Door de omzetting naar zwart-wit is de achtergrond wat neutraler geworden en krijgen de zebra's zelf nog meer nadruk. Een goede keus dus om hier zwart-wit van te maken!
Bij deze foto van een libel (ook gemaakt door Miranda) is echter te zien dat hier de kleuren juist heel belangrijk zijn! Zeker als het om foto's gaat met vrij veel kleurcontrast is het risico groot dat een zwart-witversie een te grijzig beeld oplevert, waardoor het onderwerp en andere beeldelementen er niet meer zo mooi uitspringen.
Het hangt er natuurlijk grotendeels mede vanaf wat de fotograaf zelf wil vertellen met een foto. Bij bovenstaande foto van Berry was het de bedoeling om een wat abstracter beeld te creëren, en de zwart-wit versie versterkt dat effect nog eens.
Door bovenstaande foto naar zwart-wit om te zetten, wilde Berry een nog minimalistischer beeld creëren. Dat vonden de meeste clubleden mooi gelukt, toch werd ook de kleurenversie wel gewaardeerd. Deze geeft misschien een wat minder abstract beeld, maar de vleugjes kleur geven wel weer iets meer diepte aan de foto. De conclusie was dat er voor beide versies wat te zeggen is.
Bij deze foto van Arina waren de meningen eveneens wat verdeeld. De zwart-witversie benadrukt lijnen en structuren wel wat meer, maar de kleuren kunnen toch ook wel iets toevoegen. De kleur van de sprieten/takjes geven de foto wat warmte en contrastreren licht met de blauwe staander die herhaald wordt in de achtergrond. Hier was er niet een duidelijke algemene voorkeur.
Bij deze koeienfoto van Arina werd de zwart-witversie duidelijk meer gewaardeerd! Hoewel hiervan ook de uitsnede wel wat anders is, maar de meeste clubleden vonden de kleurenversie te onrustig met de gele oorlabels en kleuren in de achtergrond.
Van niet alle foto's waren ook de kleurenversies meegestuurd. Toch kun je dan natuurlijk best beoordelen of de omzetting naar zwart-wit een goed beeld oplevert. Meestal zijn contrasten in licht/helderheid wel een goede indicatie of een foto goed overkomt zonder kleur.
Bovenstaande twee foto's van Aart hebben duidelijke lijnen en fraaie structuren die in zwart-wit mooi benadrukt worden. Mist kan in sommige situaties versterkend werken, omdat daardoor de achtergrond vervaagt en je zo een heel rustig beeld kunt creëren.
Twee heel verschillende beelden van Jan Lukas, die het echter beide goed doen in zwart-wit. Bij de Volkswagen kever op de Brouwersdam wordt zo de vorm van de auto benadrukt (en de zonnestraal/lensflare is daarbij een heel leuk extraatje).
De foto van de graffiti-artiest is met heel hard licht genomen, hetgeen in zwart-wit vaak een mooi contrast geeft. Er is ook meer evenwicht ontstaan tussen voor- en achtergrond, waardoor de man duidelijk naar voren komt.
Tina koos deze twee beelden uit om te laten zien dat details en structuren in een beeld mooi uit kunnen komen in zwart-wit, zoals in de vleugel van de libel. Ook in straatfotografie wordt overigens nog steeds veel zwart-wit gebruikt, dat kan foto's een heel klassieke uitstraling geven.
Reactie plaatsen
Reacties